هر آنچه که باید راجع به سرطان حنجره بدانید

بر اساس آمار منتشر شده توسط موسسۀ سرطان آمریکا، حدود 5/1 درصد بزرگسالان این کشور در طول عمر خود به سرطان گلو یا همان سرطان حنجره مبتلا می‌شن؛ بیماری که با وجود شانس ابتلا پایین‌تر نسبت به انواع دیگر سرطان‌ها باید درصورت بروز علائم بسیار جدی گرفته بشه. قبلا به نکات مهم درمورد چگونگی سالم نگه داشتن صدا پرداختیم. در این مطلب جدید از آکادمی پورپروین به بررسی سرطان حنجره می‌پردازیم.

بیماری سرطان حنجره چیه؟

هرگاه سلول‌های غیرطبیعی به شکلی کنترل‌نشده در بدن تکثیر و تقسیم بشن تومور ایجاد میشه که انواع بدخیم تومور رو بش سرطان میگن. همیشه تومورها بدخیم نیستن. برای مثال اغلب خال‌هایی که بر روی پوست ما وجود دارد تقسیم سلول‌های ملانوسیتی پوست هستند.

به تشکیل تومورهای بدخیم در گلو رو سرطان گلو می‌گن که خودش، باتوجه‌به محل میزبان از تومور، به دو دسته سرطان حلق و سرطان حنجره تقسیم میشه.

در سرطان حنجره، تارهای صوتی و سایر قسمت‌های گلو مثل لوزه یا حلق دهان می‌تونن میزبان تومور باشن. باتوجه‌به اینکه در زبان پزشکی فارسی معمولاً سرطان گلو و سرطان حنجره از یکدیگر جدا نشده و اکثراً همۀ دسته‌های سرطان گلو تحت عنوان سرطان حنجره معرفی می‎‌شن؛ ما هم در این مطلب این قاعده رو دنبال میکنیم.

انواع بیماری سرطان حنجره چیه؟

با اینکه در انواع سرطان حنجره همۀ گلو می‌تونه محل رشد سلول‌های غیرطبیعی باشه؛ اما، پزشک معالج باید نوع دقیق سرطان حنجره رو مشخص کنه. دو نوع سرطان سلول سنگفرشیو آدنوکارسینوم انواع اصلی سرطان حنجره رو تشکیل میدن.

سرطان سلول سنگفرشی یا کارسینوم سلول سنگفرشی نوعی از سرطان حنجره هستش که بر روی سلول‌های صاف سطح گلو تأثیر میذاره. در بین انواع سرطان حنجره، سرطان سلول سنگفرشی متداول‌ترین نوع در ایالات متحده هستش. در طرف مقابل، سرطان حنجرۀ آدنوکارسینوم سلول‌های غده‌ای گلو رو تحت تأثیر قرار میده که البته شانس ابتلا به اون بسیار کم هستش.

عوامل خطر سرطان حنجره

هر چیزی که خطر ابتلا به این بیماری رو در شما افزایش بده ، عامل خطر یا ریسک فاکتور نامیده می شه. داشتن یک عامل خطر به تنهایی به معنای ابتلا به سرطان نیست. نداشتن عوامل خطر نیز به معنای عدم ابتلا به سرطان نیست.

استفاده از محصولات دخانی و نوشیدن بیش از حد الکل می تونه خطر ابتلا به سرطان حنجره رو تحت تأثیر قرار بده.

اگه فکر می کنید در معرض خطر هستید با پزشکتون صحبت کنید. اهمیت این موضوع برای خوانندگان و کسانی که با آواز سر و کار دارند دو چندان است. هرچند راهکارهایی برای تقویت حنجره وجود دارد ولی این موضوع ارتباطی به جلوگیری از سرطان حنجره ندارد.

علائم سرطان حنجره

علائم و نشانه های سرطان حنجره شامل گلو درد و گوش درد هستش.

این علائم و نشانه ها ممکن هستش در اثر سرطان حنجره یا سایر شرایط ایجاد بشه. در صورت داشتن هر یک از موارد زیر با پزشک خود مشورت کنید.

علائم سرطان حنجره:
گلودرد یا سرفه ای که برطرف نمی شه
درد یا سختی در هنگام بلع
گوش درد
تشکیل توده ای در گردن یا گلو
تغییر یا گرفتگی صدا

آزمایشاتی که گلو و گردن رو بررسی می کنن معمولا برای کمک به تشخیص و مرحله بندی سرطان حنجره مورد استفاده قرار می گیرد.

تست ها و روش های تشخیص:

معاینه فیزیکی گلو و گردن: معاینه ای برای بررسی گلو و گردن از نظر وجود نواحی غیرطبیعی. پزشک داخل دهان رو با انگشت با دستکش بررسی کرده و دهان و گلو رو با یک آینه و دستگیره کوچک و نور معاینه می کنه. این معاینه شامل بررسی قسمت داخلی گونه ها و لب ها هم می شه. پشت لثه ها ، سقف و کف دهان ؛ بالا ، پایین و کناره های زبان ؛ و گلو همگی بررسی میشن. همچنین از سابقه عادات بهداشتی بیمار و بیماری ها و درمان های پزشکی قبلی نیز گزارشی گرفته میشه.
بیوپسی: برداشتن سلول ها یا بافت ها به وسیله میکروسکوپ توسط یک آسیب شناس برای بررسی و مشاهده علائم سرطان. نمونه بافت ممکن هستش از طریق یکی از روش های زیر برداشته بشه:
لارنگوسکوپی: روشی هستش که در اون پزشک حنجره (جعبه صدا) رو با یک آینه یا لارنگوسکوپ بررسی می کنه تا مناطق غیر طبیعی رو بررسی کنه. لارنگوسکوپ ابزاری نازک و لوله مانند مجهز به نور و لنز برای مشاهده داخل گلو و جعبه صدا هستش. همچنین ممکن هستش ابزاری برای برداشتن نمونه های بافتی باشد که از نظر میکروسکوپی از علائم سرطان تلقی می شه.
آندوسکوپی: روشی برای بررسی اندام ها و بافت های داخل بدن مانند گلو ، مری و نای برای بررسی مناطق غیر طبیعی هستش. آندوسکوپ (یک لوله نازک و مجهز به نور و یک لنز برای مشاهده) از طریق حفره ای در بدن مانند دهان وارد می شه. برای برداشتن نمونه های بافتی ممکن هستش از یک ابزار ویژه در آندوسکوپ استفاده شه.
سی تی اسکن (اسکن CAT): روشی هستش که مجموعه ای از تصاویر دقیق از نواحی داخل بدن رو تهیه می کنه که از زوایای مختلف گرفته شده. تصاویر به رایانه ای متصل هستش که به دستگاه اشعه ایکس متصل هستش. یک ماده رنگی ممکن هستش به داخل ورید تزریق شه یا بلعیده شه تا اندام ها یا بافت ها با وضوح بیشتری نشون داده بشن. به این روش توموگرافی کامپیوتری یا توموگرافی محوری رایانه ای نیز گفته می شه.
MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی): روشی هستش که با استفاده از آهنربا ، امواج رادیویی و کامپیوتر می توان مجموعه ای از تصاویر دقیق از مناطق داخل بدن رو تهیه کرد. به این روش تصویربرداری تشدید مغناطیسی هسته ای (NMRI) نیز گفته می شه.
اسکن PET (اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون): روشی برای یافتن سلول های تومور بدخیم در بدن. مقدار کمی گلوکز رادیواکتیو (قند) به داخل ورید تزریق می شه. اسکنر PET به دور بدن می چرخه و تصویری از محل مصرف گلوکز در بدن ایجاد می کنه. سلول های بدخیم تومور در تصویر روشن تر نشون داده می شن ، چون بیشتر فعال هستن و بیش از سلول های طبیعی گلوکز رو اشغال می کنن.
اسکن PET-CT: روشی هستش که تصاویر حاصل از توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) و اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) رو با هم ترکیب می کنه. اسکن PET و CT همزمان با یک دستگاه انجام می شه. اسکن های ترکیبی ، تصاویر دقیق تری از نواحی داخل بدن نسبت به آنچه اسکن به خودی خود ارائه می بده ، در اختیار قرار می بده. ممکن هستش از اسکن PET-CT برای کمک به تشخیص بیماری مانند سرطان ، برنامه ریزی برای درمان یا کشف اینکه درمان چطور پیش می رود ، کمک کنه.
اسکن استخوان: روشی برای بررسی وجود سلول های سریع تقسیم شده مانند سلول های سرطانی در استخوان. مقدار بسیار کمی از ماده رادیواکتیو به داخل ورید تزریق می شه که از طریق جریان خون عبور می کنه. مواد رادیواکتیو در استخوان های مبتلا به سرطان جمع میشن و توسط اسکنر شناسایی میشن.
بلع باریم: مجموعه ای از اشعه ایکس مری و معده. بیمار مایعی رو می نوشد که حاوی باریم (یک ترکیب فلزی سفید نقره ای) هستش. این مایع مری و معده رو پوشش می بده و سپس عکس برداری می شه. به این روش سری GI فوقانی نیز گفته می شه.

روش های درمان سرطان حنجره

انتخاب روش درمانی مناسب به بسیاری از عوامل مانند مرحله و شدت پیشرفت بیماری، نوع سلول‌های درگیر، وضعیت کلی سلامت و انتخاب شخصی بیمار بستگی داره. پزشک در مورد معایب و مزایای با بیمار صحبت می‌کنه و هر دو با هم بهترین روش درمانی رو انتخاب می‌کنن.

پرتو درمانی:

در این روش از ذرات پر انرژی اشعه ایکس و پروتون‌ها برای هدایت پرتوها به سلول‌های سرطانی استفاده شده و به این ترتیب باعث مرگ این سلول‌ها می‌شن.

برای پرتو درمانی از دستگاه‌های بزرگی که خارج از بدن قرار داره، استفاده میشه. اما علاوه بر این روش می‌توان ذرات رادیو اکتیو و سیم‌های مخصوص رو در بدن و در نزدیکی بافت سرطانی قرار داد. به این روش براکی تراپی یا نزدیک درمانی (Brachytherapy) گفته میشه.

در مراحل اولیه سرطان گلو پرتودرمانی به تنهایی کافی هستش، ولی هر چه که بیماری پیشرفت کنه باید از اون در کنار سایر روش‌های درمانی مانند شیمی درمانی استفاده کرد.

در مراحل خیلی پیشرفته‌تر بیماری هم از پرتو درمانی برای کاهش علایم و نشانه‌های بیماری استفاده شده و به این ترتیب بیمار احساس بهتری خواهد داشت.

جراحی:

بر حسب مکان و مرحله‌ی سرطان گلو، روش‌های جراحی مختلفی برای درمان این بیماری وجود داره. این درمان‌ها شامل:

جراحی سرطان گلو در مراحل اولیه: اگر سرطان گلو سطح اون یا تارهای صوتی رو درگیر کرده باشه، در حین انجام اندوسکوپی با کمک ابزارهای مخصوص جراحی انجام خواهد شد. در این روش که برای درمان و از بین بردن سلول‌های سرطانی سطحی استفاده میشه، کمک از لیزر و یا ابزارهای جراحی استفاده میکنه.

جراحی برای خارج کردن حنجره به صورت کامل یا لارنژکتومی – برای تومورهای کوچک‌تر جراح بخشی از حنجره که تحت تاثیر سرطان قرار گرفته رو خارج خواهد کرد. در این عمل جراحی سعی میشه که تا حد امکان مقدار زیادی از حنجره باقی بمونه. پزشک در این روش جراحی توانایی صحبت کردن و نفس کشیدن بیمار رو حفظ میکنه.

اگه سرطان پیشرفته تر باشه، باید کل حنجره خارج شه. بعد از خارج کردن حنجره راه هوایی به مجرای گلو متصل میشه تا توانایی نفس کشیدن بیمار حفظ شه. به این روش جراحی تراکئوستومی گفته میشه.

بعد از خارج کردن کل حنجره، بیمار با مشورت با متخصص گفتار درمانی راه‌های صحبت کردن بدون استفاده از حنجره رو یاد میگیره.

جراحی برای خارج کردن بخشی از گلو یا فارنژکتومی– اگر تومور کوچک باشه، خارج کردن بخش کوچکی از گلو به کمک جراحی موثر هستش. بخش‌های خارج شده برای کمک به بلع طبیعی مواد غذایی، گاهی بازسازی می‌شن.

جراحی برای خارج کردن توده‌های لنفی سرطانی – اگر سرطان گلو به سرعت منتشر شده و گردن رو هم درگیر کنه، پزشک با کمک جراحی تمام و یا بخشی از گره‌های لنفی حاوی سلول‌های سرطانی رو خارج میکنه.

جراحی با خطر بروز عفونت و خونریزی همراه هستش. مشکلات دیگه ی این روش، بسته به روش جراحی بروز مشکلاتی در صحبت کردن و بلع هستش.

شیمی درمانی

در این روش درمانی از داروهای خاصی برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده میشه. شیمی درمانی معمولا به همراه پرتو درمانی انجام میشه. برخی از داروهای شیمی درمانی سلول‌های سرطانی رو نسبت به پرتو درمانی بسیار حساس می کنن. اما ترکیب این دو روش درمانی عوارض جانبی هر دو درمان رو افزایش می‌ده.

در مورد عوارض احتمالی شیمی درمانی و اینکه ترکیب اون با کدام روش درمانی موثرتر هست، با پزشک معالج خودتون صحبت کنید‌.

دارونشانی یا دارورسانی هوشمند

در روش دارو نشانی به صورت مشخص و خاص سلول‌های سرطانی که مانع رشد طبیعی سلول‌های سالم می‌شن، مورد هدف قرار میگیرن.

برای مثال داروی ستوکسی‌مب در این روش در موقعیت‌های مخصوصی مورد استفاده قرار می‌گیره. این دارو عملکرد نوعی خاص از پروتئین در سلول‌های سالم که توی بیش‌تر انواع سرطان گلو وجود دارد رو متوقف میکنه.

در آخر هم خوبه که بدونید داروهای دیگه و بهتری هم توی مراحل تحقیقاتی قرار دارن.

وبلاگ