همه چیز درمورد نت موسیقی و خطوط حامل که باید بدانید

حتما برای نوشتن و خواندن موسیقی علائمی بکار می روند که باید آنها را بشناسید در واقع به الفبای موسیقی نت می گویند. برای نت خوانی حتما باید نت های موسیقی را بشناسید. ما در این مقاله بطور کامل درمورد نت موسیقی توضیح داده ایم. با ما همراه باشید

نت موسیقی

نُت موسیقی، زبانِ مشترک بین علاقمندان و افراد فعال در حوزه موسیقی هستش.

خطوط حامل

ما نت موسیقی را روی خطوط مخصوصی مینویسیم که بهش میگن خطوط حامل. که شامل پنج خط موازی هستش.

شکل ظاهری نت های موسیقی

اول بیایم شکل ظاهری نت های موسیقی رو کامل بررسی کنیم.

سر نت

این علامت جای درست و دقیق نت رو روی خطوط حامل مشخص میکنه.

دنباله ی نت 

خط عمودی که کشیده شدن آن به سمت بالا یا پایین , بسته به محل سر نت روی خطوط حامل تعیین میشود.

نام گذاری های نت های مختلف 

در تعریف های زیر، از کلمه ضرب و میزان استفاده میشه، فعلا فقط روزنامه وار بخونید تا توی پاراگراف بعدی توضیح این مفاهیم رو میگیم.

نت گِرد

هر نت گرد 4 ضرب رو در بر میگیره. با عدد 1 نمایش داده میشه.

نت سفید  

هر نت سفید 2 ضرب رو در بر میگیره . درواقع هرنت گرد برابر با دو نت سفید هستش. با عدد ½ نمایش داده میشه.

نت سیاه 

هر نت سیاه 1 ضرب رو در بر میگیره. با عدد ¼ نمایش داده میشه.

نت چنگ  

هر نت چنگ نصف 1 ضرب رو در بر میگیره. درواقع هر نت سیاه برابر با دو تا نت چنگ هستش. با عدد 1/8 نمایش داده میشه.

نت دولا چنگ  

هر نت دو لا چنگ ¼ یک ضرب رو در بر میگیره. درواقع نصف نت چنگ هستش. با عدد عدد 1/16 نمایش داده میشه.

به همین ترتیب، سه لا چنگ، نصف دولا چنگ و چهارلا چنگ نصف سه لا چنگ هستش. در نظر داشته باشید سه لاچنگ 1/32 و چهارلا چنگ 1/64 به ندرت توی موسیقی مدرن امروزی استفاده میشن.

میزان نما

بالاتر گفتیم خطوط حامل جاییه که نت ها رو روی اون مینوسیم. این خطوط برای تعیین ریتم و موارد مشابه، باید تقسیم بندی بشن! این تقسیم بندی با یه سری خطوط عمود به خطوط حامل انجام میشه و به هر بخشی که جزو این تقسیم بندی قرار میگیره، میزان گفته میشه!

پس به فاصله ی یک خط تا خط سمت راستش یک ” میزان ” گفته میشه.

برای فهمیدنِ اینکه هرمیزان شامل چند ضرب هستش، از علامتی به اسم میزان نما استفاده میشه!

به علامت سمت چپ , “سرکلید سل” گفته میشه که فعلا باهاش کاری نداریم! فعلا فقط با میزان نمای  ¾کار داریم.

عدد پایین , نوع نت و عدد بالا تعداد نت ها رو نشون میده. مثلا معنی میزان نمایی که داخل عکس بالا میبینید این هستش : به اندازه 3 نت سیاه در هر میزان اجازه نت نویسی داریم.

چرا ؟ چون 1/4 به معنی نت سیاه هست و عدد بالا هم هر عددی میتونه باشه ! با توجه به نظر آهنگساز  و نوع موسیقی و نوع ریتم.

حالا میریم سراغ کلید های خوانش نت ها.

سرکلید اول، سرکلید سل هستش! اگر سرکلید یک موزیک ، سرکلید سل باشه، نت ها در جایگاه های مختلف خطوط حامل به صورت زیر خونده میشن.

توی مقاطع حرفه ای تر، میتونیم خارج از خطوط حامل، یه سری خطوط فرضی هم تصور کنیم و به صورت زیر نمایش میدیم و میخونیمشون :

این سرکلید برای نت نویسی سازهای ویولن، گیتار، ماندولین، فلوت، هورن، کلارینت، ساکسوفون، ترومپت و… به کار میره.

سرکلید دیگه ای که میخوایم بهتون معرفیش کنیم سرکلید فا هستش :

معمولا برای سازهایی که محدوده ی بیس خیلی زیادی دارن از این سرکلید استفاده میشه . مثل ویلن سل، یوفونیوم، کنتر باس، کیتار باس، باسون، کنتر باسون، ترومبون ، باریتون، توبا و تیمپانی

دو نوع سرکلید سل و یک نوع دیگه کلید فا هم وجود داره ولی به دلیل عدم کاربردی بودن برای موسیقی امروز، الزامی به یادگیریشون نیست. ولی در تصاویر زیر قابل مشاهده هستن:

به ترتیب از چپ، کلید سل ، کلید فا، دو نوع کلید سل

گام های موسیقی

قبل از همه چیز، اول باید با مفهومی به اسم پرده و نیم پرده آشنا بشید. پرده واحد اندازه گیری فواصل بین نت موسیقی هستش!

حالا باید بریم سراغ گام موسیقی، باید با دو کلمه دیز و بمل آشنا شید. علامت دیِز جلوی هر نتی قرار بگیره , اون نت نیم پرده زیرتر اجرا میشه. و برای بِمل نیم پرده بم تر میشه .

اگه علامت بکار هم جلوی یه نت بیاد، نت به صدای اصلی خودش برمیگرده. اگه این سه تا علامت توی مشخصه های اصلی گام (کنار سرکلید)نباشه، فقط یک میزان اعتبار داره توی میزان بعدی , این نت ها به شکل اصلی خودشون اجرا میشن.

گام های موسیقی به دو نوع تقسیم میشن، گام های کروماتیک و گام های دیاتونیک

گام، فضایی شامل تعدادی نت هست که وقتی برای یک قطعه موسیقی انتخاب میشه ، آهنگساز موظف میشه که فقط از اون نتها استفاده کنه ! مگر در مواقع ای استثنایی که فعلا بهش نمیپردازیم.

بدون در نظر گرفتن سرکلید، گام های کروماتیک از 12 تا نت تشکیل میشن که بین همه این نت ها نیم پرده فاصله هستش!

مثلا گام لامینور : از نت لا شروع میشه و به لای بعد از خودش ختم میشه ! چجوری ؟ لا – لا دیز – سی – دو – دو دیز – ر – ر دیز – می – فا – فا دیز – سل – سل دیز – لا

گام های دیاتونیک ، هفت تا نت دارن و فواصل بین نت ها به صورت منظم نیست و با توجه به نوع گام تعیین میشه.

گام های دیاتونیک به چند بخش زیر تقسیم میشن :

1- گام های ماژور یا بزرگ (Major Scale)

2-گام های مینور یا کوچک (Minor Scale)

فاصله بین نت های گام های مینور از نت انتخابی گام که بهش نت روت گفته میشه به صورت یک پرده، نیم پرده، یک پرده، یک پرده، نیم پرده، یک پرده، یک پرده هستش.

برای مثال گام لا مینور به صورت زیر هستش :

لا –(یک پرده)- سی –(نیم پرده)- دو –(یک پرده)- ر –(یک پرده) – می _(نیم پرده)- فا –(یک پرده)- سل –(یک پرده) – لا

فاصله بین نت های گام های ماژور از نت انتخابی گام که بهش نت روت گفته میشه به صورت یک پرده – یک پرده – نیم پرده – یک پرده – یک پرده – یک پرده – نیم پرده

برای مثال گام دو ماژور به صورت زیر هستش :

دو –(یک پرده)- ر –(یک پرده)- می –(نیم پرده)- فا –(یک پرده)- سل –(یک پرده)- لا –(یک پرده)- سی –(نیم پرده)- دو

سکوت در موسیقی

همونطور که نت های گرد، سیاه ، سفید ، چنگ ، دولا چنگ و… داخل زبان بیان موسیقی وجود دارن، سکوت های هر کدوم از این نت ها هم توی این زبان وجود دارن.

مثلا سکوت گرد، سکوت سیاه، سکوت سفید و…

هرکدوم از این سکوت ها یه علامت دارن که توی جدول زیر میتونین ببینین :

سکوت گرد
سکوت سیاه

سکوت سفید
سکوت چنگ
سکوت دو لا چنگ

آکورد ها

وقتی 2 تا نت یا بیشتر همزمان باهم نواخته بشن، آکورد رو تشکیل میدن.

آکورد ها هم مثل گام ها به دو دسته اصلی ماژور و مینور تقسیم میشن. معنی فارسی کلمه مینور، کوچک و معنی فارسی کلمه ماژور، بزرگ هستش.

آکورد های مینور

هر آکورد مینور ساده، متشکل از 3  تا نت هستش. نت اول یا همون نت روت که بالاتر هم بهش اشاره شد، اسم آکورد رو تعیین میکنه.

برای مثال اگه نت لا رو انتخاب کنید، و فرمول زیر رو دنبال کنید، اکوردتون میشه لامینور :

از نت لا یک و نیم پرده به جلو میریم و میرسیم به نت دو . از نت دو 2 پرده جلوتر میریم و میرسیم به نت می

حالا اگه همزمان نت لا – دو – می رو باهم بنوازیم، درواقع آکورد لامینور رو نواختیم.

یا اگه بخوایم آکورد دو مینور رو بنوازیم، از نت دو یک و نیم پرده به جلو بریم و میرسیم به ر دیِز و از نت ر دیِز دو پرده به جلو میریم و میرسیم به نت سل

پس طبق نکته بالا و فرمول قبلی، اگه نت دو – ر دیز – سل رو همزمان با هم بنوازیم، اکورد دو مینور رو خواهیم شنید.

ساختار آکورد ها تفاوتی توی نوع ساز نداره.

آکورد های ماژور

هر آکورد ماژور ساده، متشکل از 3  تا نت هستش. نت اول یا همون نت روت که بالاتر هم بهش اشاره شد، اسم آکورد رو تعیین میکنه.

برای مثال اگه نت فا رو انتخاب کنید، و فرمول زیر رو دنبال کنید، اکوردتون میشه فاماژور :

فرمول ماژور برعکسِ فرمول مینور هستش! یعنی به جای اینکه فاصله ی بین نت اول و دوم یک و نیم پرده باشه، دو پردست و فاصله ی بین نت دوم و سوم، یک و نیم پرده هستش.

از نت فا 2 به جلو میریم و میرسیم به نت لا . از نت لا 1.5 پرده جلوتر میریم و میرسیم به نت دو

حالا اگه همزمان نت فا – لا – دو رو باهم بنوازیم، درواقع آکورد فاماژور رو نواختیم.

یا اگه بخوایم آکورد می ماژور رو بنوازیم، از نت می 2 پرده به جلو بریم و میرسیم به سل دیِز و از نت سل دیِز یک و نیم پرده به جلو میریم و میرسیم به نت سی

پس طبق نکته بالا و فرمول قبلی، اگه نت می – سل دیز – سی رو همزمان با هم بنوازیم، اکورد می ماژور رو خواهیم شنید.

مجددا حواستون به این نکته باشه که ساختار آکورد ها تفاوتی توی نوع ساز نداره.

آکورد های 7

آکورد های 7 اسمش روشه! یعنی فاصله ی هفتمِ نتِ روت یک آکورد

برای ساخت آکورد های مینور 7 و ماژور 7 ، همون مینور و ماژور ساده رو میگیریم. فقط یه نت دیگه با فاصله یک و نیم پرده از آخرین نت آکورد مینور و ماژور ساده جلوتر میریم!

درواقع آکورد های 7، آکورد های چهارصدایی هستن .

برای مثال:

برای ساخت آکورد لا مینور ، قبلا گفتیم نت لا – دو – می رو مینوازیم. حالا برای ساخت لامینور 7، از آخرین نت آکورد لامینور که ( می ) هست، 1.5 پرده جلو میریم و میرسیم به نت سل!

پس اگه نت های لا – دو – می – سل همزمان نواخته بشه، درواقع ما صدای آکورد لا مینور 7 رو شنیدیم!

برای ماژور7 هم این 1.5 پرده ثابت هست و قانونش با مینور7 فرقی نمیکنه.

امیدواریم این مقاله برای شما خواننده ی عزیز مفید واقع شده باشه.

تست صدا و آموزش خوانندگی در آکادمی پورپروین

آکادمی خوانندگی پورپروین، یکی از مراکزی است که پیش از هرکاری سعی می‌کند این مفاهیم مربوط به نت موسیقی پایه‌ای را از ابتدا به علاقمندان آموزش دهد تا هنرجویان در مسیر آموزش خوانندگی دچار آسیب نشوند و بدون هیچ زحمتی به هنر مورد علاقه‌ی خود ادامه دهند.

توجه داشته باشید آکادمی پورپروین پکیج دوره جامع آموزش خوانندگی به صورت غیر حضوری را برای شما فراهم کرده تا شما به رویای خودتون دست پیدا کنید. همچنین برای تست صدای رایگان می توانید با شماره ۷۷۸۹ ۳۸۳۸ ۰۲۱ تماس بگیرید.